شرکتی بخریم یا وارداتی؟ در کارشناسی چه آپشن هایی بررسی می شوند؟ چه محدودیت هایی وجود دارد؟ اصالت آپشن به چه معنی است؟
پس از بررسی شاسی و بدنه خودرو، بررسی وضعیت کارکرد موتور در تست درجا و بررسی عملکرد موتور و گیربکس در تست سواری، نوبت به تست دیاگ و بررسی آپشن ها و امکانات اضافی خودرو می رسد. خودروهایی که از تکنولوژی های پیشرفته بهره می برند، امکانات ایمنی و رفاهی زیاد و گران قیمت تری نیز دارند و همانند هر وسیله مکانیکی یا برقی دیگری، با استفاده طولانی مدت، دچار استهلاک می شوند و هنگام خرید یک خودروی کارکرده، نیاز است تا کارشناس خرید «صحت عملکرد» و «اصالت» آنها را بررسی کند، پس در ابتدای صحبت لازم است تا تفاوت صحت عملکرد و اصالت آپشن ها را بررسی کنیم.
صحت عملکرد آپشنهای خودرو
در بررسی صحت عملکرد، امکاناتی از یک خودرو که در قیمت آن نقش مهمی دارند شامل امکانات مربوط به بخش ایمنی و امکانات مربوط به بخش رفاهی مورد بررسی قرار می گیرند مانند شیشه بالابرها، آینه ها، سیستم تهویه، دسته راهنما و دسته برف پاک کن، صندوق برقی، مموری صندلی، ترمز دستی برقی و غیره. موضوع بررسی آپشن ها در مورد خودروهای آلمانی، کره ای و چینی های گران قیمت اهمیت بیشتری دارد.
در خودروهای کره ای که بیش از پنج سال عمر دارند، بررسی صحت عملکرد آپشن ها به دلیل استهلاک بالای قطعات و گران قیمت بودن، باید با دقت بیشتری دنبال شود.
در بحث صحت عملکرد آپشن ها، موارد زیر بیشترین ایراد را در بررسی اولیه از خود نشان می دهند که البته بیشتر در خودروهای ساخت کشور کره شایع هستند.
- صندلی برقی
- سانروف
- مموری صندلی
- گرمکن صندلی
- سیستم صوتی
علاوه بر مواردی که در بالا نام برده شد، سایر امکاناتی که در زمان بازدید کارشناس در محل مورد بررسی قرار می گیرند شامل این موارد هستند: تنظیم برقی فرمان، پرده عقب برقی، استارت دکمه ای، سنسورهای جلو و عقب، دوربین عقب و 360 درجه، اتوپارک، رادار بین خطوط، رادار نقطه کور و صندوق پران هوشمند.
تفاوت آپشن های شرکتی و وارداتی
موضوع صحت اصالت آپشن ها از صحت عملکرد آن ها مهم تر است. اما قبل از توضیح این که منظورمان از اصالت امکانات جانبی خودرو چیست، ابتدا باید انواع امکانات جانبی یک خودروی وارداتی را بشناسیم.
با افزایش ورود خودروهای خارجی به داخل کشور طی سال های 2005 تا 2019، علاوه بر ورود خودرو توسط نمایندگان رسمی کمپانیهای خارجی که آن ها را به نام «شرکتی» میشناسیم، تعداد زیادی خودرو توسط سایر مؤسسات خصوصی یا اشخاص حقیقی و حقوقی از طریق کشورهای همسایه و اغلب حاشیه خلیج فارس نیز به کشور وارد شد که در بازار به اسم «وارداتی» شناخته می شوند.
خودروهایی که توسط نماینده یک برند وارد کشور شدهاند (شرکتی) امکانات مشخص و استاندارد دارند، اما خودروهایی که توسط اشخاص به بازار راه یافته¬اند (وارداتی)، ممکن است آپشنهایی بیشتر یا کمتر از مدل شرکتی داشته باشند. به عنوان مثال شرکت «آسان موتور» به عنوان نماینده رسمی هیوندای کره، در خودروی سانتافه 2016 علاوه بر آپشن های مدل 2015، امکانات جدید صندوق برقی و اتوپارک را هم به لیست تجهیزات خود افزوده است، در نتیجه تمام سانتافه های 2016 شرکتی باید این دو آپشن را داشته باشند. در کنار این ماشین های شرکتی، خودروهای وارداتی محدودیتی برای آپشن ها نداشتند و اغلب مالک یا وارد کننده، به سلیقه خود و با اهداف متفاوت مانند مصرف شخصی، قیمت تمام شده کمتر برای فروش بهتر و یا تجهیزات بیشتر برای فروش به قیمت بالاتر، طیف وسیعی از امکانات یک خودرو را برای خرید در نظر می گرفتند و در نتیجه یا آپشن های بیشتر از شرکتی داشتند یا کمتر از آن. در مثالی که بالا بیان شد، سانتافه 2016 وارداتی ممکن است به جای تریم داخلی مشکی شرکتی، تریم قهوه ای یا زرشکی، یا در خودروهای فول تر از شرکتی، شیفتر دنده پشت فرمان یا رادارهای بیشتر مانند رادار تصادف و رادار بین خطوط داشته باشد. از طرف دیگر ممکن است آپشن ها کمتر از شرکتی باشند، به عنوان مثال به جای شش ایربگ شرکتی، دو ایربگ، فاقد اتوپارک یا بدون دوربین 360 باشد.
در خودروهای وارداتی لیست تجهیزات جانبی ایمنی یا رفاهی مشخصی وجود ندارد و ممکن است آپشن هایی بیشتر یا کمتر از یک خودروی شرکتی وجود داشته باشد
بحث امکانات اضافی خودرو یا همان آپشنها در مورد خودروهای وارداتی، موضوع مهمی است. کارشناسی و بررسی اصالت آپشنها، در این جا اهمیت خود را نشان می دهد، زیرا خودروهای وارداتی فول اغلب در بازار تقاضای بیشتری دارند و موارد زیادی مشاهده شده که برخی از واسطه های خرید و فروش خودرو به منظور کسب سود بیشتر و یا فروش آسان تر، خودروهای کم آپشن را وارد کشور نموده و بعضی از امکانات جانبی مهم و بازارپسند را به صورت نصب دستی بر روی این خودروها سوار کرده اند. حال چالش اصلی این است که آیا آپشنی که به صورت دستی نصب شده یا به قول معروف «فابریک» نیست، چه تفاوتی از نظر کارکرد و ایجاد ارزش افزوده با یک آپشن شرکتی یا اصلی دارد؟
معایب نصب دستی آپشنها
اضافه شدن تجهیزات و امکانات جانبی به صورت غیر فابریک، ارزش افزوده چندانی برای خودرو ایجاد نمیکند و نباید در قیمت فروش آن تأثیر قابل توجهی داشته باشد. دلیل آن هم این است که اگر این عمل توسط نماینده رسمی خودروساز و یا افراد آموزش ندیده انجام نشود، احتمال آسیب رسیدن به سیستم سیمکشی خودرو به دلیل نصب غیر اصولی وجود دارد. این موضوع به این دلیل اهمیت بسیار بالایی دارد که در مواردی اختلال در برق خودرو به دلیل نصب یک آپشن به صورت دستی، موجب تولید بار اضافی و آتش سوزی شده است. این اتفاق برای چند خودروهای سانتافه وارداتی در سال های میانی دهه 90 رخ داد.
نصب دستی آپشن ها و تجهیزات اضافی بر روی خودروی وارداتی، نه تنها ارزش افزوده چندانی ایجاد نمی کند، بلکه احتمال آسیب به سیمکشی ماشین به دلیل نصب غیر اصولی آن توسط افراد غیر ماهر را بالا می برد.
نکته: بعضی از آپشن های مهم خودروهای وارداتی مانند مانیتورها، اغلب در کشور واسطه انتقال به کشور ما توسط شرکت های دخیل در تسهیل واردات نصب می شوند و ممکن است در دید مصرف کننده داخلی اعتبار و ارزش بیشتری داشته باشند، با این وجود لازم به ذکر است به دلیل این که این تجهیزات به طور مستقیم زیر نظر نماینده رسمی کارخانه سازنده انجام نگرفته است، به آپشن های یک خودروی شرکتی بیشتر می توان اطمینان کرد.
بررسی اصالت آپشنها در کارشناسی خودرو
امکاناتی که پس از واردات به صورت دستی به لیست تجهیزات یک خودرو افزوده میشوند، اغلب در طی فرآیند کارشناسی خودرو در محل و توسط یک کارشناس باتجربه کشف میشوند. این موارد اغلب به این شرح هستند:
- ساب جلو و عقب (سیستم پخش موسیقی)
- شیفتر دنده (تعویض دنده از پشت فرمان) در خودروهای تیپترونیک
- انواع مانیتورها با اندازههای مختلف
- جک صندوق (خودرو مجهز به صندوق برقی میشود)
- کیلِس استارتر (استارت بدون کلید)
- دوربین 360 درجه
- گرمکن صندلیهای جلو
- آینه فتوکرومیک
- آینه تاشو برقی
- سنسورهای جلو و عقب
- دوربین عقب
- کروز کنترل
- پاور ویندوز (بالابرنده شیشه خودکار)
- هِدلایت
- دِیلایت
- هدآپ دیسپِلی (انعکاس اطلاعات صفحه نمایش روی شیشه جلو برای راننده)
- شارژر وایرلس گوشی
- چراغ خوشآمد گویی
- اُتو تِرانک (باز شدن در صندوق عقب توسط حرکت پا در زیر سپر)
نصب غیر اصولی این آپشنها ممکن است به سیمکشی برق ماشین و همچنین چیدمان لوازم داخلی و تزئینی آسیب وارد کند. از طرف دیگر در زمان نگارش این مطلب، (بهار 1401)، لوازم و تجهیزات اصلی و باکیفیت به ندرت در بازار یافت می شود و اغلب اجناس، ساخت کشور چین و بی کیفیت هستند که ریسک استفاده از آپشن های غیرفابریک را دو چندان می کند.
مواردی که در بالا گفته شد، با دید بصری یک کارشناس خبره، تا حدود زیادی قابل تشخیص است، اما به دلیل این که بررسی آپشنها اغلب چالش برانگیز است و نمیتوان به یقین به نتیجه کارشناسی اکتفا نمود، بهترین پیشنهاد خرید خودروی شرکتی است. این انتخاب سه فایده زیر را برای خریدار به همراه دارد:
- خودروهای شرکتی آپشنهای ثابت و مشخصی دارند و هنگام خرید، دغدغه بررسی و تشخیص آپشنهای تقلبی و نصبی وجود نداشته و تجهیزاتی که به آپشنهای استاندارد خودرو اضافه شده باشند، به راحتی قابل تشخیص خواهند بود.
- خودروهای شرکتی به طور معمول 3 تا 5 سال گارانتی دارند که شامل خرابی این قطعات نیز خواهد بود. حتی خرید خودروی شرکتی که مدت گارانتی آن تمام شده است نیز انتخاب بهتری است زیرا مالک خودرو اغلب به دلیل حفظ امتیاز گارانتی، تعمیرات و سرویسهای دورهای را در نمایندگی مجاز انجام میدهد و خریدار میتواند با استعلام از نمایندگی، سابقهای از تعمیرات، تعویض قطعات و همچنین کارکرد تقریبی خودرو به دست آورد.
- به دلایلی که در بالا بیان شد، خودروهای شرکتی بازار دست دوم بهتری داشته و با آسانی بیشتری خرید و فروش میشوند.
خرید خودروی شرکتی که مدت زمان یا کارکرد گارانتی آن تمام نشده است، بهترین راه جهت اطمینان بیشتر به اصالت آپشنهای یک خودروی خارجی است
در نتیجه پیشنهاد میکنیم خریدار از قبل در مورد مدلهای مختلف خودروی مورد نظرش در بازار تحقیق کند یا با کمک مشاوره خرید خودرو اطلاعات صحیحی کسب کند زیرا عنوانهای مختلفی برای بیان سطح امکانات جانبی یک خودرو در آگهیها دیده میشود مانند «شرکتی»، «وارداتی»، «لو آپشن»، «فول آپشن» یا «فول عمان» که به جز عبارت «شرکتی»، بقیه موارد اشاره به خودروهای وارداتی دارند.
به علاوه این که اگر صاحب خودروی شرکتی هستید، میتوانید هنگام فروش روی محدودههای بالای قیمت بازار حساب باز کنید زیرا آپشنهایی که به صورت دستی نصب میشوند نه تنها ارزش افزوده مهمی ایجاد نمیکنند، چه بسا ممکن است مانند هیوندای سانتافههایی که چند سال پیش به دلیل نصب غیر اصولی تجهیزات دچار آتشسوزی شدند، در نظر یک مشتری مطلع، جذابیت کمتری داشته باشند.
