ماشینم را بفروشم یا نه؟

توجه: تشابه اسامی به کار رفته در این مقاله با سایر افراد حقیقی تصادفی است.

اجازه دهید یک راست برویم سر اصل مطلب. آقای مظفری بازرس شرکت کنترل کیفیت مخازن سوخت جایگاه‌های بنزین است. چند ‏سال پیش هنگام ازدواج، یک خودروی هاچبک کوچک و اقتصادی خرید و تا مدت‌ها در تعطیلات به همراه همسر و سایر دوستان خود به ‏شهرهای ایران سفر کردند. هم از شتاب خودرو راضی بودند و هم مصرف سوخت کمی داشت و سال‌ها خاطرات خوبی را برایشان رقم زد. ‏اکنون خانواده بزرگ‌تر شده و سه فرزند دارند. آقای مظفری به واسطه شغل خود مجبور است گاهی با خودرو شخصی به حومه تهران و ‏شهرهای نزدیک سفر کند. خانم مظفری نیز باید خریدهای یک خانواده پنج نفره را انجام داده و گاهی اوقات در رفت و آمد بچه ها به ‏مدرسه از خودرو استفاده کند. خودرویشان هم دیگر آن ماشین سرحال روزهای اول نیست. کارکردش بالا رفته و به تازگی برای جیب ‏خانواده خط و نشان می‌کشد. اعضای خانواده پس از صحبت با هم به دو راه حل می‌رسند: ‏

• انتخاب اول: آنها می‌توانند خودروی فعلی خود را فروخته و یک خودروی صفر کیلومتر چینی بخرند.   ‏
• انتخاب دوم: همین خودرو را با انجام تعمیرات اساسی برای نیازهای روزمره استفاده کرده و یک ماشین ژاپنی یا کُره‌ای باکیفیت ‏ساخت خوب و جادار که چند سالی از عمرش گذشته، چند لکه رنگ دارد و افت قیمت مناسبی هم داشته را خریداری کنند. ‏

ماشین صفر به روز است و آپشن ها و امکانات رفاهی خوبی دارد و از همه مهم‌تر تا چند سال بی دردسر است اما شاید همه نیازهای این خانواده را ‏برطرف نکند. از طرف دیگر با انتخاب گزینه دوم اکنون دو خودرو دارند و پدر و مادر خانواده می‌توانند با خیال راحت به کار خود برسند. ‏همچنین یک خودروی با اصالت هرچند که کارکرده هم باشد، امنیت بچه‌ها را بهتر تأمین می‌کند و افت قیمت چندانی ندارد اما اگر به ‏خرج بیفتد هزینه هایش کم نیست. شما اگر به جای آن‌ها بودید، کدام گزینه را انتخاب می‌کردید؟

همیشه انتخاب بین دو یا چند گزینه تصمیم دشواری است. اگر در حال خرید یک دارایی با ارزش مانند خانه یا خودروی ‏شخصی باشید، به دلیل هزینه های بالای انتخاب، این تصمیم‌گیری دشوارتر نیز خواهد بود. تنها چاره کار این است که با کارشناسان ‏دلسوز و باتجربه بازار خرید و فروش خودرو مشورت کنیم. در هنگام انتخاب یک خودرو، باید معیارهای زیادی در نظر گرفته شود و ‏بررسی همه آنها بسیار مشکل است. در نتیجه مشاوره تلفنی خرید خودرو با کارشناس بازار، یک نیاز است نه یک انتخاب. بهترین کار این ‏است که نظر چندین مشاور را جویا شده و سپس با تحلیل شخصی خود، بهترین انتخاب ممکن را انجام دهیم. همان‌طور که برای خرید یا ‏فروش خانه به مشاور املاک یا برای بررسی وضعیت سلامت نزد پزشک می‌رویم، برای مشاوره خرید خودرو نیز بهتر است از مشاورین و ‏کارشناسان توانمند و با تجربه استفاده کرد. ‏

ما در این مقاله سعی داریم شرایطی که لازم است تا خودروی شخصی خود را بفروشیم یا آن را تعویض کنیم را بررسی کرده تا با فرصت‌ها و چالش‌های هر وضعیت بهتر آشنا شویم.

شرایط مختلفی ممکن است پیش آید تا فردی تصمیم به فروش خودرو خود بگیرد؛ در نتیجه ما با تجربه خود، مهم‌ترین دلایل فروش خودرو را مورد بررسی قرار داده و فهرستی از آن‌ها تهیه کرده ایم که به ترتیب اهمیت و احتمال وقوع آن‌ها به شرح زیر است.

• تعویض خودروی فعلی با مدل بالاتر یا خرید یک خودروی جدید‌تر
• رفع نیاز در مواقع ضروری
• سرمایه‌گذاری در بخش‌های اقتصادی
• افزایش هزینه های تعمیر و مقرون به صرفه نبودن نگهداری آن
• سایر دلایل شخصی

در ادامه این گفتگو، چهار دلیل اول را مورد بررسی قرار داده و نکات قابل توجهی را بیان می کنیم.

افراد به روش‌های مختلف و بر اساس نیاز خود از خودروی شخصی استفاده می کنند. ممکن است فردی بخواهد همیشه خودرویی با امکانات و طراحی بدنه به‌روز سوار شود و فرد دیگری بگوید اگر خودرویی که هم اکنون در اختیارم است ایمنی مطلوبی دارد یا استهلاک آن پایین است یا با آن احساس راحتی می‌کنم، به‌روز بودن طراحی و امکانات رفاهی خودرو برایم اهمیت چندانی ندارد و آن را نمی‌فروشم. روی سخن ما در اینجا با افرادی است که به طور معمول دوست دارند خودروی مدل بالا و جدید سوار شوند. اگر قصد تعویض خودروی خود با مدل بالاتر را دارید، به نکات زیر توجه کنید.

• نظر کارشناسان ما این است که در مورد خودروهای پر تیراژ داخلی، به دلایل مختلفی از جمله سخت شدن واردات برخی قطعات به داخل کشور و افت کیفیت شدید قطعات تولید داخل، تعویض خودروی تولید انتهای دهه هشتاد شمسی تا ابتدای دهه نود با نمونه های مدل بالاتر، از دید کیفیت ساخت قطعات و مونتاژ، تصمیم مناسبی نیست. به عنوان مثال در خودروی پژو 206 تیپ 5 تولید سال 1390، بیشتر قطعات موتور و گیربکس خودرو، اصلی و تولید کشور فرانسه بوده که به دلایل مختلف در چند سال اخیر با نمونه‌های با کیفیت پایین‌تر جایگزین شده است (بنا بر نظر بسیاری از مصرف‌کنندگان، این کاهش کیفیت در اغلب خودروهای پرتیراژ داخلی به‌وجود آمده است).
• با توجه به مشکلاتی که چند سالی است برای ورود کالاها از جمله قطعات و لوازم خودرو به داخل کشور ایجاد شده و همچنین افزایش نرخ ارز و گرانی لوازم، مسأله در دسترس بودن لوازم یدکی و قطعات خودرو، به یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تصمیم‌گیری در انتخاب خودرو تبدیل شده است.
• در مورد خودروهای با تیراژ تولید بالا توجه داشته باشید که تعویض یک خودروی سالم ولی کارکرده با یک خودروی وارداتی جدید، اغلب اوقات هنگامی برای شما صرفه دارد که بتوانید بعد از این که خودرو از روزهای نو بودن خود فاصله گرفت، آن را با یک خودروی جدید و کم‌کار تعویض کنید؛ زیرا فلسفه تولید خودرو و بسیاری از کالاهای دیگر، برخلاف گذشته بر کیفیت و ماندگاری بنا نشده و سعی تولید‌کننده این است که با تغییر در طراحی نشانه‌های ظاهری یا ایجاد امکانات و آپشن‌های مختلف و جدید، مصرف‌کننده را به خرید بیشتر و مدت استفاده کمتر از کالای قبلی تحریک کند که البته باید توجه داشته باشیم که در کنار مزایایی مانند تنوع بیشتر و تجربه استفاده از محصولات جدید، باید بتوان از پس هزینه های آن برآمد. این وضعیت با ممنوعیت واردات برندهای بزرگ و وارد شدن یا تولید خودروهای کم‌کیفیت چینی، نیاز به بررسی و توجه بیشتر به هزینه‌های آتی را دوچندان می‌کند.
• قبل از فروش خودروی قدیمی خود و تعویض آن با خودروی مدل بالاتر، پیشنهاد می‌کنیم از یک کارشناس خودرو باتجربه که از شرایط بازار معاملات خرید و فروش، کیفیت تولید، استهلاک، قدرت و شتاب، دسترسی به خدمات و قطعات جانبی و کیفیت سواری انواع خودروهای موجود در بازار آگاه باشد، مشاوره خرید خودرو بگیرید. شاید همین خودرویی که هم‌اکنون دارید، گزینه بهتری باشد. به عنوان مثال فرض کنیم الان سال 2020 میلادی است و شما صاحب یک تویوتا کمری سالم مدل 2010 هستید. اگر پس از ده سال استفاده از آن برایتان تکراری شده و به دنبال کمی تنوع هستید، لازم است در کنار خودروهایی مانند کیا اپتیما، کیا سراتو یا هیوندای الَنترا که خودروهای با تکنولوژی جدیدتر، کارکرد کمتر و امکانات رفاهی بیشتری هستند، به فکر این مطلب نیز باشید که استهلاک یک دهه استفاده از خودروی فعلی شما، با استفاده سه یا حداکثر چهار سال از خودروهایی که نام برده شد، برابری می کند. همچنین خودروی شما از لحاظ کیفیت قطعات و لوازم یدکی در وضعیت بهتری قرار داشته و با داشتن صندلی‌های راحت‌تر، لذت سواری بیشتری دارد. در نتیجه شما با کمک گرفتن از روش مشاوره تلفنی خودرو، می توانید تصمیم بگیرید که خودروی خود را تعویض کنید یا با بازسازی و تعمیرات لازم، به نگهداری آن نیز فکر کنید.

با توجه به افزایش قیمت خودرو، مشکلات ورود قطعات و لوازم یدکی به کشور، واردات خودروهای چینی و ممنوعیت واردات برندهای باکیفیت، بیش از پیش لازم است تا قبل از اقدام به فروش خودرو به منظور خرید یک خودروی مدل بالاتر یا جدیدتر، مشاوره بگیرید.

به طور معمول ساختار اقتصادی بسیاری از خانواده های ایرانی به گونه‌ای است که به خودرو به چشم اولین گزینه تأمین مالی در مواقع ضروری یا حوادثی که از قبل قابل پیش‌بینی نیستند نگریسته می‌شود؛ مانند تغییر شغل، بدهکاری، سفر، بیماری، خرید خانه، مراسم‌های ویژه، حوادث طبیعی و اتفاقاتی از این قبیل که اگر نیاز به منابع مالی مهمی باشد، خودرو گزینه‌ای است که اغلب قربانی اتفاقات مبارک یا ناگوار می‌شود.

در نتیجه در مشاوره خرید خودرو، باید به خریدار این نکته گوشزد شود که در هنگام بررسی و مقایسه گزینه‌های خرید، به میزان محبوبیت خودرو در بازار فروش دست‌دوم نیز توجه داشته باشد. البته با بیان این مطلب ممکن است خریداری این طور بگوید که قصد من از خرید خودرو، مصرف شخصی است و نیاز به تعویض پیاپی خودرو ندارم؛ اما همان‌طور که در بالا اشاره شد، باید یادآور شویم که فروش خودرو، از ساده‌ترین و شاید سریع‌ترین روش‌های به دست آوردن وجه نقد در مواقع ضروری است؛ پس توصیه کارشناسان ما این است که به نکته‌های زیر توجه داشته باشید.

• افت قیمت خودروهایی که ما در کشور آن‌ها را به اسم «چینی» می‌شناسیم، در سال‌های اول کارشان، به طور معمول بیشتر از یک خودروی مشابه تولید داخل است.
• در هنگامی که فردی برای فروش خودرو در محدودیت زمانی است و نیز در بازار خریداران زیادی وجود ندارد، به ناچار باید از روی قیمت واقعی خودرو، مقداری تخفیف برای خریدار در نظر گرفته شود. این شرایط اغلب در هنگامی که قیمت خودرو‌ها در بازار رو به کاهش است، در فصل‌های سرد سال و در زمان عرضه خودرو توسط خودروسازان بزرگ در قالب طرح‌های فروش ویژه، زیاد مشاهده می‌شود (مانند آذر سال 1399 که شاهد کاهش قیمت اغلب خودروها در بازار بودیم).
• بسیاری از خودروهای چینی، در بازار خرید‌و‌فروش کارکرده به خوبی دست‌به‌دست نمی‌شوند و برای فروش آن‌ها لازم است تا تخفیف بیشتری بدهید و به اصطلاح «ماشین را زیر قیمت رد کنید».
• در هنگام خرید خودرو، فرض را بر این بگذارید که به زودی نیاز است تا آن را بفروشید. اگر تصور این وضعیت در امور روزمره شما مشکلی ایجاد نکرد، با خیال راحت خودرو مورد نظرتان را بخرید.

اگر در هر صورت نیاز به فروش سریع خودوری خود داشتید، ما در مقاله‌های دیگری، روش صحیح درج آگهی فروش و بهترین روش تعیین قیمت خودروی کارکرده را بررسی کرده‌ایم.

هنگامی که قیمت یک کالای سرمایه‌ای به بالاتر از ارزش واقعی خود می‌رسد و در اصطلاح «قیمت‌ها حباب دارند»، فروشنده‌های زیادی پیدا می‌کند و مبلغ حاصل از آن در بازار دیگری سرمایه‌گذاری می‌شود. با تأسف باید بگوییم با کاهش ارزش پول ملی و تبدیل خودرو از یک کالای مصرفی به سرمایه‌ای، در بازار خرید‌و‌فروش خودرو نیز به تازگی شاهد چنین معاملاتی هستیم. نمونه‌ای از این وضعیت در پاییز سال 1399 اتفاق افتاد و قیمت خودرو به یک اوج تاریخی رسید. به عنوان مثال قیمت پژو 206 تیپ 5 صفر کیلومتر در بازار تا حدود 300 میلیون تومان بالا رفت. در این شرایط بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند خودروی اضافی خانواده خود را بفروشند و با مبلغ آن، فعالیت اقتصادی دیگری انجام دهند. البته توجه داشته باشید که به دلیل وجود ساختار تورمی در اقتصاد کشور در چند سال گذشته، قیمت خودرو کاهش مهمی را تجربه نکرده و فروش خودرو به دلیل سرمایه گذاری در سایر بخش های اقتصادی باید توجیه اقتصادی مناسبی داشته باشد. مطابق نظر بسیاری از اقتصاد دانان، این وضعیت حداقل تا چند سال آینده نیز برقرار است.

تذکر: مشاوره فروش خودرو به این منظور، به شرایط بازار، بررسی قدرت خریداران و فروشندگان و هدف مالک از فروش خودرو بستگی زیادی دارد. اگر چشم‌انداز اقتصاد مبهم و عرضه خودرو به بازار کم شود و بازارهای موازی در حالت هیجانی قرار داشته باشند، بازار خودرو نیز به تبعیت از این شرایط، تمایل به افزایش قیمت‌ها نشان می‌دهد و نگهداری خودرو به قصد حفظ ارزش پول، انتخاب مناسبی است؛ اما اگر پس از چندین ماه افزایش قیمت، کاهش قدرت خریداران با رکود اقتصادی نیز همراه شود، فروش خودرو به منظور انتقال سرمایه به بازارهای دیگر، گزینه‌ای قابل بررسی خواهد بود.

هر خودرویی پس از چندین سال استفاده متوالی، ممکن است از نظر فنی مستهلک شده و یا با سانحه تصادف، دچار آسیب‌دیدگی بدنه شود. در بعضی از تصادفات، مالک خودرو دیگر مانند قبل از سواری آن لذت نمی‌برد و تمایل به استفاده از خودرو را ندارد؛ پس ترجیح می‌دهد خودرو را با همان وضعیت یا پس از تعمیر بفروشد. همچنین در بسیاری از تصادفات سنگین که آسیب جدی به شاسی و بدنه خودرو وارد شده است، مالک خودرو دیگر در آن احساس امنیت نمی‌کند و یادآوری حادثه نیز ممکن است این وضعیت را تشدید کند؛ در نتیجه اغلب خودرو را با همان وضعیت می‌فروشد.

همچنین از نظر فنی نیز ممکن است موتور و گیربکس خودرو به هزینه بیفتد و نیاز به تعمیر پیدا کند و چندین میلیون خرج‌تراشی کند. حالت دیگر هم این است که مالک خودرو از پس هزینه های تعمیر آن بر می‌آید اما وقت کافی برای پرس‌و‌جو و یافتن تعمیرکار مطمئن ندارد؛ در نتیجه تصمیم می‌گیرد تا خودرو را با همان وضعیت به فروش برساند و هزینه های تعمیر را از قیمت خودرو کسر کند.

تذکر: راه‌های ساده و کم هزینه‌ای وجود دارد که از طریق آن‌ها می‌توان عیب موتور را به طور موقت پنهان کرد. در نتیجه هنگام خرید باید از متخصص فنی کمک بگیرید. یکی از این شیوه‌های تقلب هنگامی است که موتور خودرو به دلیل ضعف رینگ‌و‌پیستون، دود می‌کند و با استفاده از روغن با گران‌روی بالا و به اصطلاح «روغن سنگین»، دود خروجی را تا حد زیادی کاهش می‌دهند. به همین دلیل یک کارشناس باتجربه خودرو، به خریدار توصیه می‌کند قبل از معامله خودرو، روغن موتور را تعویض کرده و تست دود خروجی از اگزوز را دوباره انجام دهد.

حال پرسش اصلی این است که این خودرو را بفروشیم یا نگه داریم. اگر در مورد فروش خودرو مطمئن نیستید، پیشنهاد ما این است که مشورت بگیرید؛ زیرا ممکن است عیبی در خودرو مشاهده کنید که به نظر شما نقطه ضعف بزرگی است و برطرف کردن آن نیاز به هزینه و زمان زیادی دارد و یا این که روش حل آن را نمی‌دانید؛ در حالی که شاید خودروی فعلی‌تان از سایر گزینه‌هایی که برای تعویض در نظر گرفته‌اید، گزینه مناسب‌تری باشد و بتوان با صرف هزینه مناسب ضعف خودرو را برطرف نمود. حتی اگر تعمیرکار یا نقاش اتومبیل خوب هم سراغ ندارید، شاید مشاور شما بتواند افراد یا مجموعه‌های مطمئنی را به شما معرفی کند تا از آن‌ها کمک بگیرید. مشاوره تلفنی خرید خودرو با کارشناس بازار، یک نیاز است نه یک انتخاب. پیشنهاد می‌کنیم حداقل نظر 5 مشاور را جویا شوید.‏

در نهایت اگر تصمیم به فروش خودروی خود گرفتید، باز هم توصیه ما این است که با مشورت این کار را انجام دهید؛ زیرا شاید لازم باشد قبل از دادن آگهی نسبت به فروش آن، برخی از تعمیرات را انجام دهید تا خودرو راحت‌تر به فروش برسد.

مواردی که در بالا بیان شد، مهم‌ترین دلایل فروش خودروی شخصی هستند و ما سعی کردیم در هر مورد شرایط نگهداری یا فروش خودرو را بررسی کنیم. پیشنهاد می‌کنیم اگر تصمیم جدی به فروش دارید، مقاله روش‌های فروش خودرو و چالش‌های آن را نیز مطالعه نمایید.