ترفندهای کلاهبرداران در فروش خودرو به شما
سناریوی کارشناس جعلی که با فروشنده همدست است، تعویض خودروی سالم با معیوب، آگهی صوری و بیعانه دادن قبل از بازدید، نصب آپشن و امکانات جانبی به صورت دستی و ...
در این مقاله:
آخرین ویرایش: 06 مرداد 1401
با توجه به گذر زمان و تغییر و تحولات ایجاد شده در بازار، سرمایه‌گذاران بیش از گذشته به سرمایه گذاری در بازار خرید و فروش خودرو گرایش یافته‌اند. بنابراین در سال‌های اخیر میزان نقل و انتقال خودرو افزایش پیدا کرده که در این میان به طور طبیعی، امکان کلاهبرداری و اخاذی با انواع و اقسام روشهای مختلف که گریبان‌گیر فروشندگان و خریداران می‌شود نیز افزایش یافته است. در این مقاله قصد داریم به چند مورد از موارد رایج کلاهبرداری خودرو اشاره کنیم تا خریداران محترم در حین معاملات خودرو توجه بیشتری نمایند و در دام کلاهبرداران گرفتار نشده و دچار خسارات مالی نشوند.
جابجایی خودرو توسط فروشنده در فاصله بین کارشناسی تا تعویض پلاک
در این حالت خریدار برای بازدید و کارشناسی خودرو به همراه کارشناس خود به محل مورد نظر رفته، خودرو را بررسی نموده و با هیچ مشکلی مواجه نمی‌شود. در نتیجه بر اساس توافق طرفین، تاریخی جهت مراجعه به مراکز تعویض پلاک و دفترخانه تعیین می‌شود و در فاصله بین کاشناسی تا تعویض پلاک، خودرو نزد فروشنده باقی می‌ماند؛ سپس فروشنده در روز تعویض پلاک، یک خودروی دیگر (از جهت ظاهری به طور کامل مشابه با خودروی اولیه اما دارای نواقص فنی متعدد) را به خریدار نشان می‌دهد. در واقع این فروشنده متقلب پلاک خودروی تقلبی را بر روی خودروی اصلی که از جهت ظاهر مشابه هم هستند، نصب می‌کند.
تذکر ویژه: به‌منظور جلوگیری از جابجایی خودرو و اینگونه کلاهبرداری‌ها، به طور جدی توصیه می‌شود که در روز کارشناسی خودرو به شماره شاسی، شماره موتور، خوردگی‌های جزئی و غیر جزئی و دیگر موارد توجه ویژه شود. در واقع خریداران باید ضمن رعایت اصول تنظیم قولنامه خودرو، اطلاعات مهمی از قبیل شماره شاسی و موتور خودرو را هم از طریق سند و هم از طریق مشاهده عینی خودرو مکتوب نموده و هنگام تحویل خودرو از فروشنده نیز همخوانی این اطلاعات با هم را دوباره کنترل نمایند.
یکی از روشهای مرسوم کلاهبرداران در فروش خودروی تصادفی یا معیوب این است که در هنگام بازدید خریدار، خودرویی سالم که از نظر ظاهر، مدل، رنگ و سایر خصوصیات به خودروی اصلی شبیه است را یافته و پس از تأیید کارشناس خریدار، قرار معامله را می‌گذارند ولی در روز تعیین شده، خودروی اصلی را برای معامله رو می‌کنند و خریدار هم با اطمینان از این که کارشناس مورد اطمینانش خودرو را بازدید کرده، بدون بررسی بیشتر انتقال مالکیت و پرداخت وجه را انجام می‌دهد. توصیه می شود قبل از هر اقدامی، شماره شاسی و شماره موتور با گزارش کارشناسی خودرو در محل مطابقت داده شود. حتی بهتر است از برخی جزئیات ظاهری خودرو تصویر نیز تهیه کنید.
سیاه بازی یا گاوبندی
این مورد از کلاهبرداری در دوران قدیم در پارکینگ‌های عمومی رایج بوده اما با تأسف فراوان، امروز نیز به چشم می‌خورد. در قدیم یک فروشنده که قصد فروش خودروی خود را در پارکینگ‌های عمومی (معروف به جمعه بازار) داشت، از یک یا چند خریدار تقلبی (که این خریداران از آشنایان یا دوستان خریدار بودند) با برنامه‌ریزی و نقشه قبلی به‌منظور تحریک خریدار اصلی و واقعی که در میان حضار حضور داشت، استفاده می‌کرد تا از این طریق به‌طور غیرمستقیم و با ترفندهای گوناگون، خودروی خود را با شرایط باب میل خود (به‌عنوان مثال دریافت مبلغ با پرداخت نقدی، بدون تخفیف، بدون وکالت، پنهان سازی عیوب خودرو و موارد مشابه) به خریدار اصلی بفروشد.
امروزه نیز این امر به شیوه‌های جدیدی صورت می‌گیرد. به‌عنوان مثال فرض کنید شما به‌عنوان یک خریدار واقعی به محل مورد نظر فروشنده جهت بازدید خودرو مراجعه می‌کنید، پس از رسیدن به محل مورد نظر، متوجه حضور یک یا چند خریدار دیگر به همراه کارشناس (که از خریداران تقلبی و آشنایان فروشنده هستند) می‌شوید و فروشنده در همین حال به شما می‌گوید این خریداران از راه دور آمدند و تنها قصد بازدید خودرو را دارند اما تقدم خرید با شماست. در چنین شرایطی شما ناظر یک داستان ساختگی و از پیش تعیین‌شده هستید تا به روشهای مختلف یک تصمیم عجولانه و شتاب‌زده برای خرید خودروی موردنظر بگیرید. در واقع فروشنده کلاهبردار به کمک خریداران تقلبی سعی بر این دارد که با شرایط مورد نظر خود (که به طور کامل به نفع فروشنده است)، خودرو را در کمترین زمان ممکن به فروش رساند.
در نمایش‌های ساختگی که فروشنده با همکاری کارشناس تقلبی اجرا می کند به هیچ عنوان تصمیمات شتاب‌زده نگیرید.
فروش مال غیر
در این مورد از کلاهبرداری، یک فرد کلاهبردار به طور آگاهانه و عمدی، خودرویی تصادفی، با وجود نواقص و عیوب متعدد و افت قیمت قابل توجه را از یک فروشنده خریداری می‌کند و پس از تنظیم قولنامه، تاریخی جهت مراجعه به دفترخانه و مرکز تعویض پلاک تعیین می‌نماید. فرد کلاهبردار در این فاصله (پیش از تعویض پلاک و سند قطعی) خودروی مربوطه را در سایت‌های خرید و فروش آگهی می‌کند و یک خریدار ساده لوح بدون انجام امور کارشناسی و بررسی جزئیات، اقدام به خرید این خودرو کرده و بهای خودرو را نیز به‌طور کامل پرداخت می‌نماید. خریدار فریب‌خورده نیز با فرد کلاهبردار یک تاریخ جهت مراجعه به مراکز تعویض پلاک در دفترخانه تعیین می‌نماید اما پیش از روز تعویض پلاک، متوجه نواقص خودرو می‌شود لذا تصمیم می‌گیرد که فرد کلاهبردار را پیدا کرده و از وی اعاده خسارت نماید؛ غافل از اینکه آن فرد پنهان شده است و به تماس‌های تلفی خریدار پاسخ نمی‌دهد. در نتیجه خریدار فریب خورده پس از چندین روز جستجو، فروشنده اولیه این خودرو را می‌یابد و فروشنده اولیه به خریدار فریب خورده می‌گوید که آن فرد کلاهبردار در جریان تمام نواقص این خودرو بوده و آگاهانه و با برنامه‌ریزی قبلی به معامله‌ی مورد نظراقدام کرده است. بنابراین خریدار ناچار می‌شود که با فروشنده اولیه خودرو به تعویض پلاک مراجعه کرده و سند قطعی را نیز تنظیم نماید.
تذکر ویژه ۱: اگر یک قولنامه‌ی دقیق و بی‌عیب و نقص میان خریدار و فرشنده نوشته شود، مشکلاتی از این قبیل رخ نخواهد داد و خریدار می‌تواند با عنوان «فروش مال غیر» از فروشنده کلاهبردار شکایت کند تا محاکم قضایی نیز برای وی حکم کیفری صادر نمایند.
تذکر ویژه ۲: کارشناسی خودرو توسط کارشناسان متبحر از نکات قابل توجه در این گونه موارد است که تحت هر شرایطی به انجام دقیق آن، تأکید می‌شود.
تذکر ویژه ۳: همان طور که در مقاله راهنمای جامع اسناد معامله خودرو اشاره شد؛ تنظیم قولنامه و معامله خودرو بی شک باید با مالک اصلی صورت گیرد و اگر فردی خود را نماینده فروشنده معرفی نماید، پرداخت مبلغی (حتی مبلغ اندک) به وی جایز نیست.
نصب دستی آپشن در خودروهای لوکس
این مورد از کلاهبرداری در ارتباط با خودروهای لوکس (مانند سانتافه، توسان، سورنتو، اسپورتیج و ...) که آپشن در معامله‌ی آنها بسیار دارای اهمیت است، بیشتر رواج دارد. این خودروها که به‌صورت شخصی وارد می‌شوند، ممکن است به سفارشِ سفارش‌دهنده، با آپشن سطح پایین (Low option) وارد کشور شوند و سپس یک فرد فروشنده (یا واسطه)، برخی از آپشن‌ها را به‌صورت دستی بر روی این خودروها نصب نماید تا بتواند خودرو را به‌عنوان یک خودروی فول آپشن به فروش برساند.
فهرستی از آپشن‌هایی که احتمال دارد به صورت دستی نصب شوند تا یک خودرو با آپشن سطح پایین، جلوه یک خودروی فول آپشن را داشته باشد، به شرح زیر هستند.
-
گرم‌کن و سرد‌کن صندلی
-
سیستم استارتر
-
هد آپ دیسپلی
-
سقف جیر
-
رادارهای نقطه کور و رادار تصادف
-
دوربین ۳۶۰ درجه
-
مانیتور
-
سیستم صوتی حرفه‌ای مثل هارمَن کاردُن (Harman Kardon)، بُوز (Bose)، بَنگ اَند آلفسن (Bang & Olufsen)، مارک لِوینسون (Mark Levinson) و ...
-
چسباندن برچسب SRS Airbag بر روی ستون خودروهایی که فاقد ایربگ جانبی هستند
تذکر ۱: اگر شما به‌عنوان یک خریدار، خودرویی با آپشن سطح پایین را به جای یک خودروی فول آپشن خریداری نمایید، علاوه بر ضرر در این معامله، در هنگام فروش آن نیز دچار مشکل می‌شوید؛ چرا که ممکن است خریدار بعدی متوجه نصب دستی این آپشن‌ها شود و بهای یک خودروی فول آپشن را پرداخت نکند (درصورتی که شما بهای یک خودروی فول آپشن را پرداخت کرده بودید).
تذکر ۲: گاهی به‌علت نصب دستی برخی از آپشن‌ها و دستکاری سیستم برقی خودرو، حوادث غیر مترقبه‌ای در خودرو رخ می‌دهد؛ به‌عنوان مثال آتش سوزی در برخی از خودروهای وارداتی مثل سانتافه به‌علت نصب دستی و غیر اصولی استارتر و تغییر در سیستم برقی خودرو، مواردی از این قبیل است. بنابراین کارشناسی خودرو توسط افراد متخصص و باتجربه جهت تشیص نوع آپشن خودرو در این مورد نیز بسیار دارای اهمیت است.
اخاذی به وسیله دریافت بیعانه
امروزه با افزایش خرید و فروش خودرو در فضای مجازی، تعداد افراد سودجو و کلاهبردار نیز افزایش یافته است لذا در این مطلب قصد داریم به معرفی فروشنده کلاهبرداری بپردازیم که با ترفندهای گوناگون، خریداران را تحریک به پرداخت بیعانه می‌کند.
حالت اول. فرض کنید در میان آگهی‌ها با یک آگهی در مورد خودرویی بسیار ایده‌آل با قیمتی پایین (که فقط ۲ الی ۳ ساعت از درج آن در سایت گذشته است) مواجه می‌شوید؛ سپس بر اساس عکس و اطلاعات ایده‌آل خودرو جهت بازدید با شماره تلفن فروشنده تماس می‌گیرید (که به احتمال زیاد خط تلفن وی مشغول باشد و یا در دسترس نباشد تا مجبور شوید چندین بار تماس بگیرید). پس از پاسخ فروشنده به تماس شما، به سرعت از وی درخواست می‌کنید که جهت بازدید خودرو به مکان استقرار خودرو مراجعه نمایید اما فروشنده به‌وسیله بهانه‌های واهی، تاریخ و زمان بازدید را به یک روز دیگر موکول می‌کند و به شما می‌گوید که افراد دیگری نیز تماس گرفته‌اند و قرار است آنها نیز در همان روز به مکان مورد نظر مراجعه کنند. با توجه به اینکه شما به‌عنوان یک خریدار در شرایط تورم و گرانی، به یک خودرو با شرایط ایده‌آل و قیمت پایین نیاز دارید لذا به یک تصمیم شتاب زده یعنی پرداخت مبلغی به‌عنوان بیعانه ترغیب می‌شوید تا فروشنده خودرو را برای شما نگه دارد؛ غافل از اینکه فروشنده کلاهبردار، نه تنها از شما بلکه از چندین نفر با همین ترفند بیعانه دریافت کرده است و سپس خط تلفن خود را خاموش و یا از دسترس خارج می‌کند.
حالت دوم. فرض کنید یک فرد کلاهبردار خودرویی که مدت‌ها در کنار خیابان، کوچه و یا مکان دیگری پارک شده را زیر نظر دارد. این فرد پس از چندین روز انتظار و اطمینان از عدم مراجعه مالک خودرو، چندین عکس از خودرو ثبت و آنها را در سایت‌ها آگهی می‌کند و وانمود کرده که به‌علت مشغله‌ی کاری، امکان مراجعه حضوری برای نشان دادن خودرو به خریدار را ندارد و به خریدار پیشنهاد می‌دهد که به تنهایی به مکان پارک خودرو جهت بازدید آن مراجعه نماید. وقتی خودرو مورد پسند خریدار واقع شد، با صاحب آگهی تماس می‌گیرد اما فرد کلاهبردار در اینجا نیز مانند حالت قبلی با بهانه‌های واهی (به‌عنوان مثال مشغله‌های کاری دروغین) تاریخ ملاقات حضوری را به یک روز بعد موکول می‌کند و می‌گوید که خریداران دیگری نیز خودرو را دیده‌اند و قصد خرید دارند! در این حالت نیز فرد کلاهبردار شما را تحریک و ترغیب به پراخت بیعانه می‌کند و در ادامه دوباره همان شرایط حالت اول رخ می‌دهد.
تذکر ۱: لازم به ذکر است اگر در بازار پرآشوب و به خصوص شرایطی که قیمت ها در حال افزایش هستند؛ با خودرویی با شرایط خیلی ایده‌آل و قیمت پایین در آگهی‌ها مواجه شدید، در صحت معامله مورد نظر تردید نموده و عجولانه به پرداخت مبلغی جهت بیعانه اقدام نکنید.
تذکر ۲: هرگز پیش از ملاقات مالک اصلی خودرو، کارشناسی خودرو، بازدید و بررسی سند و مدارک خودرو، حتی مبالغ اندک هم به فروشنده پرداخت نکنید تا در دام افراد متقلب و سودجو گرفتار نشوید.
تذکر 3: در میان آگهی های فروش خودرو، کلاهبردارن زیادی پنهان شده اند، در نتیجه توصیه می شود از یک واسطه مطمئن کمک گرفته و یا ترفندهای تشخیص خودروی مناسب از طریق آگهی را بیاموزید.
فراموش نکنیم که ...
-
پیش از پرداخت هر مبلغی به‌عنوان بیعانه یا غیره به فروشنده (حتی مبالغ اندک)، باید سند و تمام مدارک ضروری خودرو به طور کامل بررسی شده و خودرو توسط کارشناسان باتجربه و متخصص کارشناسی شود.
-
به همراه داشتن یک کارشناس کارآزموده در زمان تنظیم سند و انجام امور حقوقی بسیار دارای اهمیت است.
-
تا جایی که مقدور است معامله به‌صورت وکالت فروش خودرو انجام نشود و به‌منظور جلوگیری از هرگونه تقلب و تخلف، فروشنده و خریدار هر دو در دفترخانه و مراکز تعویض پلاک حضور یابند (این مطلب در محاکم حقوقی و قضایی نیز توصیه می‌شود).
-
تمام موارد کلاهبرداری و احتمالات مذکور در این مقاله، به کمک تنظیم یک قولنامه اصولی و حقوقی برطرف خواهد شد، در نتیجه تنظیم قولنامه توسط افراد باتجربه از اهمیت بسیار زیادی در دفاع از خود و جبران ضرر و زیان‌ها برخوردار است.
-
برخی از واسطه های سودجو ترفند جالبی برای فروش خودروهای معیوب دارند. روش کار این است که محل بازدید خودرو را در مناطق گران شهر معین می‌کنند تا به واسطه این ادراک اشتباه ما که ثروتمند بودن دلیل محکمی بر راستگویی است، از حساسیت خریدار برای بررسی دقیق خودرو کم کنند.
-
در خرید خودرویی که فروشنده کمتر از شش ماه مالک خودرو بوده است، احتیاط کامل را به خرج دهید.
-
اگر خودروی مناسبی برای خرید پیدا کرده‌اید، می‌توان قبل از انجام معامله یا تنظیم قولنامه بیعانه‌ای بپردازید تا فروشنده آگهی فروش خود را از وب‌سایت‌ها و فضای مجازی حذف کند اما سه نکته مهم را به یاد داشته باشید: بدون بازدید و کارشناسی خودرو مبلغی نپردازید. هنگام پرداخت بیعانه رسید تحویل بگیرید و مهم‌تر از آن اگر پشت تلفن جملاتی مانند «الان در سفر هستم و یک یا دو روز آینده می رسم، شما بیعانه را پرداخت کن تا ماشین را برای شما نگه دارم» یا «الان پسرم ماشین را برده بیرون، شما بیعانه را پرداخت کن و عصر بیا برای بازدید» را شنیدید، به احتمال زیاد به تور یک کلاهبردار افتاده‌اید و نباید قبل از بازدید و بررسی مدارک خودرو بیعانه بپردازید.
تولید محتوا: محمدجواد صبور
بازبینی و تنظیم: یاسمن یوسفی